Η Μουσική στον Ελληνικό Κινηματογράφο

Η μουσική επένδυση στην ταινία, είναι ένας βασικός παράγοντας για την τελειότητα του έργου, για το οποίο πρέπει να είναι γραµµένη ειδικά, ώστε να συµβαδίζει χρονοµετρικά µε το µήκος των σκηνών του και ηχητικά µε το είδος του. Στις περισσότερες ελληνικές ταινίες, ο παραγωγός ή ο σκηνοθέτης χρησιµοποιούν συχνά παλαιούς ή νέους δίσκους ή φωνοταινίες µε κλασικά ή µοντέρνα κοµµάτια. Αυτό δεν είναι βέβαια δηµιουργική δουλειά. Στις φροντισµένες όµως ελληνικές ταινίες, η µουσική επένδυση ανατίθεται σε δόκιµους συνθέτες. Τέτοιοι συνθέτες αναδείχθηκαν πολλοί και καλοί στον ελληνικό κινηµατογράφο. Το 1929 πραγµατοποιείται η προβολή της πρώτης «ηχητικής» ταινίας µε τη µέθοδο του συγχρονισµού µε δίσκους γραµµοφώνου. Πρόκειται για την ‘’Αστέρω’’ της εταιρείας Dag Film των αδελφών Γαζιάδη. Την επόµενη χρονιά η ίδια εταιρεία παρουσιάζει τις ταινίες ‘’Oι απάχηδες των Αθηνών’’ και ‘’Φίλησέ µε Mαρίτσα’’, που είναι επίσης «ηχητικές». Η πρώτη αυθεντική οµιλούσα ελληνική ταινία, γυρίστηκε στο Xόλιγουντ στα στούντιο της oniversal και ήταν ‘’H γροθιά του σακάτη’’ (1930). Η ταινία αυτή πραγµατοποιήθηκε από τον οµογενή Τέτο ∆ηµητριάδη, ο οποίος στα χρόνια του Mεσοπολέµου έκανε καριέρα ως συνθέτης και τραγουδιστής. ‘’Τη Γροθιά του σακάτη’’ ακολούθησε µια ακόµα οµιλούσα ταινία µε τίτλο ‘’Αυτή είναι η ζωή’’ (1931) που γυρίστηκε επίσης στις HΠΑ. ‘’Ο Αγαπητικός της βοσκοπούλας’’ (1931), παραγωγής Oλύµπια Φιλµ, είναι η πρώτη οµιλούσα (κατά το 75%) και µε µουσική ταινία, που γυρίστηκε στην Ελλάδα και ηχογραφήθηκε στη Γερµανία. Έπειτα από αυτήν, προβλήθηκαν έντεκα ακόµα οµιλούσες ταινίες, µερικές από τις οποίες είχαν µουσική και κυρίως τραγούδια. Εδώ θα πρέπει να σηµειώσουµε ότι η ύπαρξη τραγουδιών στις ταινίες, από την αρχή του οµιλούντος, υπήρξε πόλος έλξης για το κοινό. Με την ‘’Προσφυγοπούλα’’ (1938), ταινία που γυρίστηκε στην Αίγυπτο από τον Tόγκο Mιζράχι και ‘’Το τραγούδι του χωρισµού’’ (1939) που σκηνοθέτησε ο Φιλοποίµην Φίνος, εγκαινιάζονται οι πρώτες ουσιαστικές µουσικές προσεγγίσεις που γίνονται στον ελληνικό κινηµατογράφο. Στα πρόσωπα των συνθετών Κώστα Γιαννίδη (ψευδώνυµο του Γιάννη Κωνσταντινίδη) και Γιώργου Bιτάλη αντίστοιχα, που έγραψαν τη µουσική γι' αυτές τις ταινίες, αναγνωρίζουµε τους εισηγητές της κινηµατογραφικής µουσικής στον τόπο µας. Στη δεκαετία του '40, καθώς ο ελληνικός κινηµατογράφος βάζει τα θεµέλια της οργανωµένης παραγωγής και οι ταινίες του διαµορφώνονται σε είδη, η µουσική αποτελεί πλέον στοιχείο -και µάλιστα απαραίτητο- της γλώσσας κάθε έργου. Οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες κατανοούν την αξία της µουσικής και κυρίως τη σηµασία της λειτουργίας της µέσα στην ταινία. Η µουσική δεν αποτελείται τώρα πια µόνο από τραγούδια, αλλά και από επενδύσεις που προσπαθούν -και έως ένα µεγάλο βαθµό το κατορθώνουν- να συνταιριαχτούν και να σµίξουν αρµονικά µε την εικόνα. Στη δεκαετία αυτήν, εκτός από τους τραγουδοποιούς, τους οποίους ο κόσµος της οθόνης εξακολουθεί να χρησιµοποιεί για λόγους εµπορικούς, όσοι γράφουν µουσική για τον κινηµατογράφο είναι συνθέτες µε ισχυρό µουσικό οπλισµό και ξεχωριστό ταλέντο, όπως ο Γιώργος Bιτάλης (‘’∆ιπλή θυσία’’, 1945), ο Kώστας Γιαννίδης (‘’Μαρίνα’’ - 1947, ‘’Οι Γερµανοί ξανάρχονται’’ - 1948, ‘’Mαρίνος Kοντάρας’’ - 1948, ‘’Τελευταία αποστολή’’ - 1949, ‘’Ο Μεθύστακας’’ - 1950), ο Μενέλαος Παλλάντιος (‘’Kαταδροµή’’, 1946), ο Γιώργος Kαζάσογλου, ο Αργύρης Kουνάδης (‘’Θύελλα στο Φάρο’’, 1950). Κοντά τους κι ο νεαρός τότε Μάνος Χατζιδάκις (‘’Αδούλωτοι σκλάβοι’’ - 1946 και ‘’Φωτεινή Σάντρη’’ - 1949), ο οποίος, παρά την έλλειψη επαρκών µουσικών γνώσεων, δείχνει ότι διαθέτει κινηµατογραφική αίσθηση. Άλλοι συνθέτες αυτής της δεκαετίας είναι ο Χρίστος Χαιρόπουλος (‘’H φωνή της καρδιάς’’ - 1943 και ‘’Η βίλα µε τα νούφαρα’’ - 1945), ο Μιχάλης Σουγιούλ (‘’Παπούτσι από τον τόπο σου’’, 1946), ο Μενέλαος Θεοφανίδης, ο Ανδρέας Πόγγης, ο Zακ Iακωβίδης κ.ά. Πρέπει να τονίσουµε ότι η δουλειά των συνθετών αυτών και ιδίως του Παλλάντιου, του Kουνάδη, του Bιτάλη και του Kαζάσογλου, θέτει τις βάσεις και τεκµηριώνει την αντίληψη του ρόλου της µουσικής µέσα στην ταινία. Όµως, περισσότερο απ' όλους, εκείνος στον οποίο η µουσική του κινηµατογράφου αυτής της περιόδου οφείλει την αρτιότητα, την οµορφιά και κυρίως το γνήσιο ελληνικό ύφος της, είναι ο Κώστας Γιαννίδης. Η δεκαετία του '50 είναι περίοδος ενηλικίωσης για τη µουσική του ελληνικού κινηµατογράφου. Η παρουσία και η συµβολή της µουσικής, αναγορεύεται σε σηµαντικό παράγοντα όχι µόνο για το αισθητικό αποτέλεσµα της ταινίας, αλλά και για την εµπορική επιτυχία της. Σε αρκετές περιπτώσεις µάλιστα, η ποιότητα και η καλλιτεχνική αξία της µουσικής, σε σχέση µε αυτήν της ίδιας της ταινίας, είναι σαφώς ανώτερη. Για παράδειγµα, η σύνθεση του Κώστα Καπνίση για την ταινία του Ανδρέα Λαµπρινού, ‘’Mατωµένο ηλιοβασίλεµα’’ (1959) πέφτει ως κεραυνός εν αιθρία, καταπλήσσοντας τους πάντες και πυροδοτεί προβληµατισµό στους κινηµατογραφικούς και στους µουσικούς κύκλους για το τι είναι επιτέλους αυτό που αποκαλούµε µουσική επένδυση στον κινηµατογράφο.


Η Μουσική που συνήθως ακούμε στον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο είναι Το λαϊκό κυριώς τραγούδι, το Ελαφρύ Τραγούδι και το Μιούζικαλ.


Μερικοί γνωστοί Έλληνες Συνθέτες που μας χάρισαν αυ΄τη την υπέροχη μουσική στο Ελληνικό Σινεμά είναι οι:

Μάνος Χατζηδάκις

Μίκης Θεοδωράκης

Κώστας Καπνίσης

Μίμης Πλέσσας

Σταύρος Ξαρχάκος

Γιώργος Κατσαρός

Φυσικά δεν είναι μόνο αυτοί, απλά αυτοί οι Συνθέτες ξεχωρίζουν την Δεκαετία 1960 και 1970 στην Χρυσή Εποχή του Ελληνικού Κινηματογράφου.

 

 Πηγή: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης

0 Σχόλια

Επικοινωνία

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο και συμπληρώνοντας μία φόρμα εποικινωνίας

Επικοινωνία